Panik atak ani ve düzenli olarak yoğun bir panik veya korku hissinin etkisi altında kalınan, belirgin bir neden olmaksızın beklenmedik bir anda ortaya çıkan ve kendini tekrarlayan bir anksiyete bozukluğudur. Panik atak başlangıç yaşı genellikle 15 ile 20 yaşları arasında olarak saptanmıştır.
Panik atağı tetikleyen pek çok faktör olabilir. Genellikle kişilerin günlük hayatlarında yaşadığı stres veya travmatik olaylar panik atağı tetikler. Bunların yanında fiziksel rahatsızlıkların sonucu olaraktan panik atak geliştiği görülmektedir. Örnek olarak kalp rahatsızlıkları ve ritim bozuklukları verilebilir. İnsanlar zaman zaman endişe ve panik hissi yaşayabilir. Tabi ki her hissedilen gerginlik veya endişe panik atak demek değildir. Bu hisler son derece normaldir ve gergin, stresli veya tehlikeli durumlara karşı oluşan doğal tepkilerdir. Ancak panik atak dediğimiz durum kişinin anksiyete, endişe, panik ve stres duygularını yoğun ve düzenli bir şekilde hissetmesi ve çoğunlukla da belirgin bir sebep olmaksızın ortaya çıkmasıdır. Panik Bozukluğu ise panik atak ile ilişkili bir ruhsal rahatsızlıktır.
Panik atak belirtileri olarak şunlar sıralanabilir;
- Ani tuvalet ihtiyacı,
- Ateş basması,
- Baş dönmesi,
- Baygın hissetme,
- Boğulma hissi,
- Dehşet hissi ya da ölme korkusu,
- Genel Titreme,
- Göğüs ağrısı,
- Hızlı kalp atışı,
- Kulaklarda çınlama,
- Kuru ağız,
- Mide bulantısı,
- Nefes darlığı,
- Parmaklarda karıncalanma,
- Terleme,
- Üşüme,
- Uyuşma veya iğne batması hissi,
- Vücuttan kopuk hissetmek.
Bir panik atakta yukarıdaki semptomlardan en az dört tanesi aynı anda gözlemlenir. Panik ataklar genellikle 5 – 20 dakika arasında sürse de, bunun bir saate kadar uzadığı vakalar mevcuttur. Panik atak sayısı kişiden kişiye değişir. Bazı kişiler ayda bir defa atak geçirirken bazı bireyler haftada birkaç defa atak geçirebilir. Panik atağın en belirgin özelliklerinden biri kontrol kaybı hissidir.
5-4-3-2-1 tekniği zihni istem dışı kuşatan düşünceleri yavaşlatmaya ve kontrol altına alma konusunda gayet basit ve basit olduğu kadar da başarılı bir tekniktir. Bu egzersizin bir diğer adı “Grounding” tir. Burada amacımız beş duyumuz aracılığıyla farkındalık kazanmak ve şu an içinde bulunduğumuz anda kalmayı sağlamaktır. Öncelikle derin derin nefesler alın. Her seferinde içinizden beşe kadar saymaya çalışın.
5-4-3-2-1- Tekniği Nasıl Uygulanır?
5-4-3-2-1 tekniği aşağıda belirtiken şekilde uygulanır:
5) GÖRME: Gördüğünüz beş şey belirleyin (araba, masa, kalem, bilgisayar, kitap…) ve bunları zihninizde tekrarlayın.
4) DOKUNMA: Dokunup, hissedebileceğiniz dört şey belirleyin (saçınız, kıyafetiniz, portakal, pamuk…) ve bunları zihninizde tekrarlayın.
3) DUYMA: Duyacağınız üç şey belirleyin. (Bu iç sesiniz olmamalı) (kedi miyavlaması, kapı zili, saat sesi, klima sesi…) ve bunları zihninizde tekrarlayın.
2) KOKU ALMA: Kokusunu alabileceğiniz iki şey bulun. Bulunduğunuz yerde koku yoksa yer değiştirin.(el kremi kokusu, parfüm, sabun…) ve bu kokuları zihninizde canlandırın.
1) TAT ALMA: Tadını alabileceğiniz bir şeyi belirleyin(sofrada duran yemek, elma şekeri…) Eğer zorlanırsanız en son yediğiniz şeyi düşünün ve bu tada konsantre olun.
5-4-3-2-1 egzersizini art arda yapabilirsiniz. Böylece “anda” kalmaya devam edersiniz ve zihninizde beliren düşüncelerin önünü kesebilir ve farkındalık kazanmaya başlayabilirsiniz. Unutulmasın ki atakların temelinde psikolojik etkiler, yaşanmış travmalar ve durumlar yatabilmektedir.
5-4-3-2-1 Tekniği sizin anda kalmasını sağlayan ve size yardım edebilir fakat herkeste aynı sonucu vermeyebilir. Unutmayın ki en önemli şey farkındalıktır. Farkındalığınızın artması ve daha ciddi ataklar yaşamamanız adına mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.
