Yaradan, İsra Suresi’nin 13. ayetinde ne güzel demiş, “Her insanın amelini boynuna yükledik…” diye. Yani kaderimiz, kendi çabamıza bağlıdır. Demek ki çabalamak, hayatımızın en önemli eylemlerinden biri. Bundandır ki insanoğlunun doğumundan ölümüne kadar her anında çabalaması. Doğasında vardır, yaratılış sebeplerindendir çünkü. Farkında olmadan sürekli çabalarız bu yüzden. Öğrenmek için mesela. Yemek yemekten tutun, yürümeyi, konuşmayı, yazmayı, anlamayı, sevmeyi, güvenmeyi öğrenmek için çabalarız. Hayatta kalmak için, kazanmak için hatta kazandıklarımızı kaybetmemek için çabalarız. Ama en çok da mutlu olmak için çabalarız. Zaten hepimizin tek çabası bu değil mi? Gönlümüzü hoş etmek. Bir türlü doymayan, daha fazlası için yanan kalbimizin her istediği olsun diye çabalıyoruz. İçimizde yeşerttiğimiz hayallerimiz olsun diye tüm ömrümüz boyunca deli gibi çırpınıyoruz. Çünkü ne kendimizden, ne hayattan, ne de Allah’tan umudu kesmiyoruz. Çabalamak, umut etme işidir çünkü. Umut eden, umudunu kesmeyen çabalar. Çabalayan kazanır. Çabalamak nasibi zorlar, kaderi değiştirir. Dört hece, tek kelime hayatımızın her anına karar verir.
Bazen de bırakmak gerekir. Bırakmak da bir çaba ister. Olmazı oldurmak kul işi değildir. Sımsıkı tutmak için çabaladığımız her şey, ellerimizi kangren yapar. İşte bu noktada devreye girer çaba harcamak. Bu ne demek? İkisini birbirinden ayıran nedir? Sesli dile getirin lütfen. Çabalamak ve çaba harcamak… Çaba harcamak, kulağa ne kadar zoraki geliyor değil mi? Olmayacak dua gibi, gelmeyecek treni beklemek gibi, sevmeyecek insanı sevmek gibi, kazandırmayacak her iş gibi. Değer bilmeyen, sevgi versen sevmeyen, zamanını ayırdığın, kendinden vererek yaptığın her şeydir çaba harcamak. İki kişinin tuttuğu yükü biri taşımıyorsa, öbürünün harcadığı güçtür çaba harcamak. Öbürüne ağır gelir, iki insan gerektirir. Tek taraflı olan her şey, harcanmaya mahkumdur.
Peki, biz çabalıyor muyuz yoksa çabamızı boşa mı harcıyoruz? Nefes aldığım her an çabaladığım için ben cevap vereyim:
Yaşadığım her saniye hem çabaladım hem de çabamı boşa harcadım. Bunu yaparken fark etmedim. Sonuçlarıyla yüzleşirken anladım. Ne için çabaladım, ne için çabamı boşa harcadım… Ama şunu da söyleyeyim, geç de olsa fark ettiğim şeylerden, çabaladığım ya da çabamı boşa harcadığım hiçbir şeyden pişman olmadım. Çabaladığım her güzel şeye şükrettiğim gibi, boşa çaba harcadığım her şey için de biraz kırıktır gönlüm. Hayatıma giren kötü her insan için, başımdan geçen her zorluk için, duyduğum saygısız her söz için, kırılmaktan hissizleşen kalbim için, sınandığım her sınav için çabama sağlık diyorum. Çabaladığım ve çabamı boşa harcadığım her an için umuduma sağlık…