Aşağılama, yargılama, alay etme, aşırı eleştirme, hakaret etme, suçlama, İsim takma, cezalandırma, tehdit, utandırma, emir verme, küfür etme,aşırı öfke, yalan söyleme, aldatma ve manipülasyon gibi davranışlar nispeten kolay fark edilen duygusal şiddet türlerdir. Daha zor fark edilen ve belli belirsiz, karmaşık gelişen ve büyük bir çoğunluk tarafında karşıdaki insanın çok sevdiği için böyle davrandığını düşünmesi olarak yorumlanan duygusal şiddet türleri vardır ki şu şekilde sıralayabiliriz;
Helikopter Kontrolcülük
Nereye gittiğinizi, kimle konuştuğunuzu veya düşündüklerinizi, yani her hareketinizi, tüm hayatınızı kontrol etmeye çalışan kişi duygusal şiddet gerçekleştiriyordur. Kişinin eşyalarını karıştırmak, mesajlarına bakmak, onu gizlice takip etmek, casusluk yapmak kişisel sınırları göz ardı etmek,partnerin ne giyeceğini, nereye gidip saat kaçta geri döneceğini, kimle nasıl görüşeceğini kontrol etmek davranışları da helikopter kontrolcülük olarak tanımladığımız duygusal şiddet türleridir.
Duygusal Olarak İhmal Etme
Duygusal ihmal de çokça rastlanan bir duygusal şiddet biçimidir. Duygusal ihmalin çok fazla örneği, çok fazla türü vardır.Sizi rahatsız eden veya üzen bir konudan bahsetmek istediğinizde konunun değiştirilmesi, sözünüzün kesilip başka bir kişiyle konuşulmaya başlanması, kafanın farklı bir yöne çevrilmesi, cevap verilmemesi veya size bu konuda kızılması duygularınızın yok sayılmasına sebep olduğu için duygusal ihmal olarak kabul edilir. “Bırak ağlamayı”, “abartıyorsun”, “çok hassassın” gibi sözler, duygularınızın geçersiz ve yersiz olduğu mesajını verir, ve duygusal ihmale girer. Özellikle erkeklere verilen “ağlamak zayıflıktır”, “korkmak zayıflıktır”, “kaygı, üzüntü, zayıflık göstergeleridir” gibi mesajlar, duygusal ihmal içerir ve bireyler durumu fark edip çözmedikçe, bu ihmalin izini hayat boyu taşıyabilirler.
Koşulsuz Karşıtlık
Duygusal şiddeti uygulayan kişi, algılarınıza, düşüncelerinize ve görüşlerinize meydan okuyarak söylediğiniz her şeye karşı tartışacaktır. İstismarcı kişi düşüncelerinizi veya duygularınızı anlamaya çalışarak dinlemez, düşünmeden otomatik olarak her söylediğinize karşı çıkar. Toplum içinde yapılması bu tip şiddeti duygusal istismar mağduru kişi için daha da ağırlaştırabilir.
Engelleme
Bu, konuşmayı durdurmak için kullanılan başka bir taktiktir. Bahsetmek istediğiniz bir konuyu açtığınızda, tacizci fark ettirmeden konu değiştirebilir, kafasını çevirip duymamış gibi yapabilir, konu hakkında sizi suçlayabilir, aşırı öfkelenebilir veya “sus”, “yeter” gibi sözler kullanabilir.
Küçümseme ve Araya Girme
Bu tip duygusal şiddet, sizi sürekli düzeltme, cümlelerinizi sizin yerinize bitirme veya sizin adınıza sizin izniniz olmadan konuşma ve sizin konuşmanıza izin vermeme gibi benlik saygınızı ve güveninizi zayıflatan bir türdür. Başkaları etrafındayken de gerçekleştirilebilir.
İnkar
Duygusal şiddeti uygulayan kişi, bir olayın gerçekleştiğini veya bir konuda söz verdiğini inkar edebilir. Daha önce sizi incitecek bir davranışını yapmadığını, sizin hayal gördüğünüzü, öyle bir şeyin ağzından çıkmayacağını söyleyebilir, iyi niyetinden şüphe etmeniz sebebiyle sizi suçlayabilir. Yavaş yavaş kendi hafızanızdan ve algınızdan şüphe duymaya başlayabilirsiniz.
Duygu Sömürüsü
Duygu sömürüleri ve kendini acındırarak karşısındakini kötü hissettirmek de bir duygusal şiddet türüdür. Manipülasyona girer. Size kendinizi suçlu hissettirmesi yönüyle, fark edilmesi zor olabilen bir duygusal şiddet türüdür.
Pasif Agresif Davranışlar
Pasif agresif davranış, gizli bir duygusal istismar şeklidir. Rahatsız olunan şeyin direkt söylenmeyip, dolaylı yollarla öfkeyi ifade etme biçimine denir. Oldukça yaygındır. Pasif agresif kişi, pasif agresif davrandığının genellikle farkında olmayabilir. Bir konuda hiçbir şey yokmuş gibi susmak, bir şey olup olmadığı sorulduğunda sorun olmadığını söylemek, surat asmak veya karşıdaki kişiye kötü davranmak, pasif agresif bir duygusal şiddet türüdür. “Akşam yemekte bana mesaj atmadın ama neyse, önemli değil, belli ki çok eğleniyordun” cümlesi, pasif agresif bir duygusal şiddet içerir.
Kesintiye Uğratma
Sevgiyi, iletişimi, desteği veya parayı kesintiye uğratma, saklama, vermeme dolaylı kontrolü ve gücü koruma yöntemleridir.
Duygusal İstismarla Mücadele
Duygusal şiddete maruz kalmak, benlik saygısını yavaşça düşürür hatta yok eder. Kişi kendini zamanla değersiz , işe yaramaz ve sevilmeyi hak etmeyen bir birey olarak algılamasına sebep olur. Bu yüzden zaman kaybetmeden durumu teşhis etmek, önlem almak, harekete geçmek gerekir. Özellikle uzun vadeli bir ilişki içerisindeyken size duygusal şiddet uygulayan bir kişiyle yüzleşmek oldukça zorlu olabilir.
Duygusal şiddete maruz kaldıysanız, atmanız gereken en önemli adım, kendinizi iyileştirmektir. Bir uzman yardımı ile cevap bulmanız gereken Hayatınızda hep benzer ilişkilere mi sahip oldunuz? Siz bu ilişkiye/ilişkilere kendinizi niçin ve nasıl soktunuz? Hep hayatınızda olan bir ilişki miydi? Bu davranışlardan nasıl etkilendiniz? Hatırlayabildiğiniz duygusal şiddet anıları neler? Şimdi orada siz olsaydınız o zamanki kendinize ne söylerdiniz? Gibi soruların yanıt bulması gerekir.
Eğer kendinizi bu konuda anlayıp iyileştirmezseniz, belki bu ilişkiden çıkıp uzaklaşsanız bile, benzer dinamiklerde başka bir ilişkiyi hayatınıza sokmanız muhtemeldir. Sonuç olarak, detaylı bir çalışma ve emek gerektiren bu durumun iyileşmesi kesinlikle mümkündür.Gücünüzü geri alıp benlik saygınızı tekrar kazandıktan sonra da, bir daha birisinin sizi duygusal olarak kötüye kullanmasına izin vermezsiniz. Bu, kendinize emek vererek erişebileceğiniz bir noktadır.
Eğer içerisindeki duygusal şiddet durursa, içinde bulunduğunuz ilişki de devam edebilir, gelişebilir, ancak gerçek ve uzun vadeli bir değişim için, her iki tarafın da problemin farkında olması, değişim için riski almaya istekli ve profesyonel psikolojik destek alması gerekir.
Sinem hocayı yıllardır tanıyorum ve hep tavsiyeleriyle şu anki konumuma geldim yazdığı yazıları dikkate almanızı tavsiye ederim gerçekden faydası büyük.