Atipik Otizm ve Semptomları Nelerdir?
Otizm semptomlarına sahip ancak tanı konacak kadar yeterli kriterleri sağlamayan çocuklara konulan tanıda kullanılan terimdir atipik otizm.
Atipik otizm semptomlara sahip bireylerde olası belirtiler ise; konuşmada zorluk, iletişim kurmada güçlük, gelişimde bozukluklar, yineleyici, tekrarlayıcı konuşmalar, ekolali (kelime ses tekrarı), devinimsel hareketler, sosyalleşmede sorun, oyun kuramama, duyu durum bozukluğu gibi belirtiler gösterebiliyorlar.
Atipik daha geç yaşlarda ortaya çıkabilmektedir. Hatta semptomlar hafif olduğu için nöroloji ve psikiyatri uzmanları bir çok çocukta atipik otizm tanısını koymakta zorlanabiliyorlar.
Atipik Otizmde Erken Tanı
Erken tanı ve yoğun özel eğitim tüm özel gereksinimli bireyler için önem arz etmektedir. Ancak; diğer otizm türleri yoğun özel eğitimle yol katedeceği gibi atipik otizm semptomları diğer otizm türlerine göre hafif olduğu için erken özel eğitimle bireylerin yaşadığı konuşma ve iletişim bozuklukları, tekrarlayıcı spesifik davranış problemleri daha kısa sürede aşılarak düzeltilebiliyor olmasıdır.
Yaşanan sorunların üstesinden gelmenin ve bireyin hayatına normal gelişim gösteren bireyler gibi devam edebilmesinde erken tanının etkisi büyüktür. Bu nedenle ebeveynler çocuklarının davranışlarını, gelişimlerini, hamilelik döneminden başlayarak bulunduğu yaşa kadar gözlemlemeli, doktor kontrolleri konusunda hassas davranmalı, uzmanların söylemlerini göz ardı etmemelidir. Ebeveynler çocukları ile aralarında sağlıklı bir iletişim kurarak bu takibi sağlamalılar. Eğer çocuğun davranışlarında bir problem hissedilirse hemen bir uzmana danışmalı ve gerekiyorsa tıbbi tedavi ile özel eğitim süreci hızlı bir şekilde başlatılmalıdır. (İlk tanı ile ilgili neler yapılabilir ile ilgili diğer yazılarımı okumanızı tavsiye ederim)
Olası Atipik Otizm Belirtileri
- Anne babaya ve çevreye yeterince ilgi göstermeme dikkat edememe,
- Çevreye ilgisizlik veya belli bir noktaya odaklanma,
- Beslenme sorunları iştahsızlık veya aşırı iştahlı olabilmektedirler. Son dönemlerde otizm ve diyet Avrupa da ciddi bir şekilde üzerinde durulmaya başlandı, ülkemizde de üzerinde durulmaya başlanacağına inanıyorum. (Her otizm tanılı çocuk için mutlaka ebeveyn metabolizma uzmanına başvurmaları gerekmektedir çünkü neredeyse tüm otizmlilerde bağırsak problemi vardır).
- Bebeklik döneminde beklenilen sosyal gülümsemenin olmaması, jest ve mimiklere karşı tepkisizlik.
- Zayıf ya da hiç göz temasının olmaması, göz beyin arasındaki bağlantıyı kuramama problemi.
- Konumlama problemi yaşayabilir. (Anne baba kardeşi tanımama gibi)
- Kişiye bağlanma ile ilişkili güçlükler yaşayabiliyorlar. Arkadaşlık edinmede problem yaşayabiliyorlar.
- Tekrarlayıcı spesifik devinimsel hareketler gösterebiliyorlar (Kendi etrafında dönme, kanat çırpma hareketi) gibi.
- Dil konuşma ve kendini ifade etme problemi yaşayabiliyorlar. Konuşmanın içeriğini anlama ve devam ettirme problemi yaşayabiliyorlar.
- Duygu durum bozukluğundan dolayı kendilerinin ve çevrenin farkında olmayabiliyorlar.
- Zamirler dediğimiz ve cümle zaman uyumunun yanlış kullanımı (örn. Susadığında “sen su istiyor” gibi) …
Yoğun ve Doğru Özel Eğitimle Neler Olabilir?
- Atipik otizm tedavi sürecinde çocuklar özel eğitim ve duyu bütünleme ile çeşitli sporsal faaliyetlerle eğitim alarak sosyal becerilerini geliştirilebiliyor ve sosyalleşememe problemini atlatabiliyorlar.
- Kendilerini ifade edebilme, başlatılan bir işi devam ettirme veya bitirme ile davranış problemleri azalır, bilişsel işlevleri gelişebilir.
- Takıntılar ve spesifik davranışlarda azalma hatta tamamıyla bitebiliyor.
- Konuşma becerileri gelişir, motor becerileri artar ve hareket edebilme kabiliyeti gelişebilir.
Tanı ilk alındığında veya tedavi sürecinde ailelerin umutsuzluğa kapılması mevcut durumu inkar etmesi, ebeveynlerin mevcut durum için birbirini suçlaması veya psikolojik olarak olumsuz reaksiyonlar göstermesi çocuğu olumsuz olarak etkiler ve tedaviyi reddetmesine neden olabilir. Bu yüzden tanıdan hemen sonra yoğun ve doğru özel eğitim yöntemleri ile çocuğun eğitimine başlanmalıdır. Tedavi süreci boyunca çocuk desteklenmeli ve çocuğunuzun bu desteği hissetmesi sağlanmalıdır. Bu şekilde bir çok şeyin üstesinden geldiğinizi göreceksiniz.
