Boşanma, bireylerin yaşantılarında derin izler bırakan oldukça karmaşık ve etkileyici bir deneyimdir. Bazen boşanma durumunu deneyimleyen çiftlerin dahi boşanmanın tam olarak ne zaman başladığını kestiremezler. Gerçek anlamda boşanma, duygusal boşanma sürecinin bitmesi ile ve kişinin bunu yasal çerçeveye oturtma kararı ile gerçekleşir. Bazen aniden alınan bir karar ile boşanma gerçekleşirken bazen de bu süreç yıllara yayılır. Ben burada boşanmanın kadınlar üzerindeki etkilerini geniş bir perspektiften ele alarak boşanmanın boyutlarını ve bunların kadını nasıl etkilediğini incelemeyi istiyorum. Kadınların bakış açısından, boşanmanın getirdiği zorlukları, değişimi ve hayatın yeniden inşa sürecini ele almayı hedefliyorum.
Boşanma kadınların duygusal dünyaları üzerinde derin izler bırakır. Çeşitli duygusal dalgalanmalar yaşanır. Her kadının duruma verdiği tepkiler farklıdır. Ancak ortada yaşanılan duygusal bir travma vardır. Yaşanılan bu duygu durum bozukluğunun onarımı gereklidir. Kadınlar boşanma sürecinde deneyimledikleri farklı duygular ile bir anlamda kendilerini keşfedeceklerdir. Duygusal iyileşme süreci başlayacak ve süreçte kendi içsel güçlerini keşfedebileceklerdir.
Boşanma kadınlarda bilişsel sağlığı da etkileyebilir. Çeşitli odaklanma sorunları, karar vermede güçlükler, yaşamdan beklentiler ve amaç değişiklikleri yaşatması muhtemeldir. Kadınlarda boşanma sonrası bilişsel sağlığı güçlendirmek için bir takım stratejiler belirlenmeli ve destek mekanizmaları bulunmalıdır. Psikososyal destek, profesyonel danışmanlık ve topluluk kaynakları en etkin şekilde kullanılmalıdır.
Boşanma kadınlar üzerinde çok boyutlu etkilere neden olabilir. Kadın bir taraftan geniş kapsamlı duygusal sorunlar yaşarken diğer taraftan sosyal etkiler ile de mücadele etmek durumunda kalabilir. Duygusal stres, kayıp duygusu, öz saygıdaki değişim ve depresyon gibi etkiler görülebilir.
Sosyal açıdan da bakacak olursak aile içi dinamikler de değişimler yaşanır. Arkadaş çevresi, toplumsal rollerdeki değişimler kadının kendini toplaması sürecini oldukça karmaşık bir hale sokabilir. Ailelerin boşanmaya verdiği tepkiler, arkadaşların tepkileri, komşular, iş çevresi boşanan çiftin özellikle de kadının zaten çok zorlu bir evreden geçen hayatını hem çok daha zor hem de çok daha karmaşık bir hale getirebilir. Ayrıca hem sosyal çevrenin hem de toplumun beklentileri ve bir takım dayatmaları bulunur. Boşanma ve öncesinde çiftin çok ta aklına getirip düşünmediği daha çok kendisi ile kendi ruhsal sağlığı ile ilgilendiği dönemde düşünmediği toplumsal, sosyal ilişkileri etkileyip yeniden yapılandıran boyutu vardır. Aile ilişkileri, arkadaşlıklar, dostluklar, sosyal çevrede değişim gibi etkileri de bulunur.
Boşanma kişinin hayatındaki önemli dönemeçlerdendir. Boşanma sadece bireysel bir deneyim olarak algılanmamalıdır. Boşanma aynı zamanda toplumsal bir konudur. Toplum içinde önemli bir olgudur. Toplumun boşanmaya bakışı, normları, önyargıları ve değişen dinamikleri incelenmelidir. Boşanma hala bazı toplumlarda kadınlar üzerinde olumsuz ektiler bırakan ön yargılarla karşılanabilmekte ve kadını damgalanmaya maruz bırakabilmektedir. Toplumsal beklentiler ve toplumsal algılar bireyin duygusal ve sosyal hayatına müdahale etmekte ve bireysel özgürlükleri kısıtlamakta, bireysel haklara uymamaktadır. Toplumun kadından beklentileri ve kadının kendini topluma kabul ettirme savaşıdır boşanmak. Boşanma psikolojik yönden zaten zor bir süreçtir. Bu süreçte destek olması beklenilen kişiler yeni sorunlar olarak kadının karşısına dikilebilir. Oysa ki sosyal çevre destek olması beklenilen hatta destek olması gereken bir taraftır. İhtiyacı olan birine destek olmak zaten toplumsal bir sorumluluktur.
Boşanma kişilere hayatlarını yeniden inşa fırsatı sunar. Kariyer olsun, kişisel hedefler olsun, boşanma ile gelen özgürlükler olsun hayatın yapı taşlarını yeniden yerine oturma evresine sokar. Kişi kendini tanımaya başlar, yeniden kendini keşfeder. Yeni bir kimlik oluşturur. Evlilik neticesinde aslında törpülediği ve kaybettiği kendini ve güçlü yönlerini keşfeder. Bu esnada sosyal çevresinin desteğini alabilmiş olanlar hayatlarını yeniden inşa etmede çok daha rahat olurlar. Ancak sosyal destek mekanizmasından yoksun olan kadınlar için zorlu mücadele maalesef çok daha uzun sürecektir.
Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle. Sağlıcakla kalın…
