Birinin acısını, üzüntüsünü, kendi duyguların gibi yoğun yaşadığın oldu mu?
Empati, insan ilişkilerini sağlamlaştıran, kurtaran çok önemli bir özelliktir. Karşı tarafın bulunduğu durumla ilgili olarak ne hissettiğini anlama becerisi.
Aşırı empati, kişinin sürekli olarak karşısındaki bireylerin duygu ve düşüncelerini derin bir şekilde hissetmesi ve bu durumdan olumsuz etkilenecek düzeye gelme halidir. Kişi, kendi duygularına karşı duyarsızdır ve isteklerini arka plana atarak diğerlerini memnun etmeye çalışır.
Baş edebilir miyim?
İnsanları kategorize edip değerlendirebiliriz. Kötü biri olarak nitelendirdiğimiz insanlara aşırı empati yaparak her seferinde olumlu yaklaşmaya çalıştıkça ilişkilerindeki dengeyi bozup kendini çok kötü hissediyor olabilirsin. Bu insanlara da olmak üzere çok fazla hak veriyor, hiç reddetmiyor olabilirsin. Aşırı empati kurman seni zamanla nankörlerin evi haline getiriyor olabilir. Bu sebepten ötürü seni istismar eden insan sayısı da oldukça fazlalaşabilir. Başkalarının duygusal durumlarına fazlasıyla duyarlı olmak, kişinin empati kapasitesinin fazla olması, dengeyi koruyamadığı uzun vadede depresyon, kaygı, stres gibi sorunlara yol açabilir.
Aşırı empatik biri olduğunuzun farkına varabilmek ilk adımdır. İnsanların sizi, istediklerini yapmazsanız kötü biri olarak etiketlemeyeceğinin bilincini kazanmanız zamanla olacaktır. Neden hep diğer insanlara aşırı empati göstermeliyim? Burada kişi eylemleri hakkında kendini yargılama olayına girmemeli. İç ses hep karşı tarafı koruyorsa, kendini koruyamayıp yaptığın bu aşırı empatiden sonra kendini kötü hissediyorsan burada bir sıkıntı vardır.
Aşırı empatiye karşı koymaya başladığın zaman, iç sesin tekrar ve tekrar seni fazla empati yapmaya zorluyor olabilir. Burada vicdan ve merhamet duygusunu karıştırmamalıyız.
Fazladan ne yapıyorsun? Çevrenizde sağlıklı ilişkiler yürüten bir insanı düşünebilirsiniz. Senin karşı koyamadığın hangi durumları iyi yönetme becerisine sahip? Kendi duygusal sınırlarını çiziyor mu?
Ortamda sessizlik oldu. Burada yine iç sesin, “Hadi bozalım bu ortamın sessizliğini, herkes ne kadar da sıkıcı olduğunu düşünecek,” diye söylenirken tekrardan bu sessizliği ilk ben bozmalıyım hissine kapılıp aşırı empati kuruyorsun. İçsel diyalogların fazlalaşıyor ve yeri geliyor, üstüne suçluluk duygusu ekleniyor.
Sakinleşelim…
Kimse senden bir ses beklemiyor. Senin sıkıcı olduğunu düşünmeyecek.
Buna karşı koymaya başladıkça, insanların sana tepki vermediğini göreceksin. Bu davranışlarına yönelik insanların sana değişmediğini, hakkında olumsuz düşüncelere kapılmadığını fark edeceksin.
Aşırı empati kuran kişilerde bencillik düzeyi minimum derecededir. Kişi, duygusal sınırlarını çizmeli ve duygularına saygı duyarak sağlıklı bencillik olarak nitelendirdiğimiz düzeyi bulmalıdır.
