YEME BOZUKLUĞU
Yeme bozukluğu, kendimizle bağımızı zayıflatıp, anlamı yemeğe yüklediğimiz bir hastalıktır. Az ya da çok yemek yiyerek vücudumuza zarar vermek, yeme bozukluğunun tanımına uygun olacaktır. İlk başlarda kendini beğenmeme, kilo alma korkuları, başkalarının yeme alışkanlıklarına özenme ve kendi düzenini buna göre oluşturma gibi takıntılarla baş gösterebilir. İleri vakalarda tedavi edilmezse ciddi bir sorun olup ölümle sonuçlanabilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanır.
Yeme bozukluklarını duygusal-davranışsal ve fiziksel olarak ikiye ayırabiliriz:
Duygusal-Davranışsal Semptomlar:
- Sürekli aynaya bakmak
- Sık ruh hali değişimleri
- Beslenme ortamlarında sosyalleşmeden kaçmak
- Kalori ve kilo konusuna aşırı zaman harcamak
- Yalnız yemek yemek
- Yiyecek saklamak
- Bozuk beden algısı
- Öğün atlamak
Fiziksel Semptomlar:
- Hızlı kilo alma ya da verme
- Midedeki problemlerin baş göstermesi
- Halsizlik ve yorgunluk hissi
- Kabızlık
- Baş dönmesi
- Kas güçsüzlüğü
- Zayıf bağışıklık sistemi
Peki yeme bozukluklarının risk faktörleri nelerdir?
Yaş: Ergenlerde daha fazla görülür.
Genetik
Aşırı Diyet: Her ne kadar kilo kaybı olumlu bir pekiştireç olsa da daha fazla diyet
yapma isteği doğurabilir ve bu da yeme bozukluğuna yol açar.
Psikolojik Sağlık: Altta yatan psikolojik bir sorun yeme bozukluğuna sebebiyet
verebilir. Bunlar:
- Özgüven eksikliği
- Endişe
- Depresyon
- Obsesif kompulsif bozukluk
- Sorunlu ilişkiler
- Dürtüsel davranışlar
- Fiziksel istismar
- Cinsel istismar
- Çocuklukta ebeveynler tarafından ihmal edilmek
Yeme bozukluğu türleri nelerdir?
Anoreksiya Nevroza: Kendi kendine açlık ve kilo kaybı olarak nitelendirilebilir. Bu hastalıkta kilo alma korkusu ve aşırı diyet yapma önemli faktördür. Kusma davranışı gösterebilirler.
Bulimiya Nevroza: Yasak, yüksek kalorili besinleri yemek daha çok tercih edilir. Tıkınırcasına yemek yeme olarak da nitelendirilen bu hastalıkta neyin ne kadar yendiğinin bilinci yoktur. Utanç ve suçluluk duygusu yaşarlar. Kusma davranışları gösterebilirler.
Pika Sendromu: Bir kişinin, besin değeri olmayan ve gıda olmayan şeyleri tekrar tekrar yediği bir bozukluktur. Alınan tipik maddeler yaşa ve bulunabilirliğe göre değişir. Kâğıt, boya parçaları, sabun, kumaş, saç, ip, tebeşir, metal, çakıl taşları, kömür veya kil buna örnektir.
Ruminasyon Bozukluğu: Yemek yedikten sonra, yutulan besinin bilinçli olarak tekrar ağza getirilmesi, tekrar çiğnenmesi ve tekrar yutulması veya tükürülmesi yoluyla gıdaların tekrar tekrar çiğnenmesi hastalığıdır.
Kaçıngan / Kısıtlı Yiyecek Alımı: Beslenirken aşırı seçici olma durumudur.
Duygusal Yeme Bozukluğu: Anksiyete, stres, sevinç ve üzüntü gibi duyguların eksikliğinde kendini yemeğe yönlendiren ve bu duyguların yerini yemekle dolduran bir hastalıktır. Duygularını yeme bozukluğudur. Aniden ortaya çıkan bu yeme isteği, kişiyi şekerli ve karbonhidratlı yiyeceklere yönlendirir.
Gece Atıştırmaları: Gece acıkıldığı için uykudan uyanma ve yemek yeme olarak görülür. Bu kişiler geceleri yemek yediği için sabah yemek yemezler ve bu şekilde gece yeme davranışlarını beslerler. Destek alınmazsa obeziteye yol açmaktadır.
