Empati Duygumuzun Yaşamımızdaki Yansımaları

6 Şubat akşamı yaşadığımız büyük deprem felaketinden sonra yaşanan bu acıları en güzel ifade edecek bir kavramı, toplumun temel taşlarından biri olan empatiyi ele alıp sizlerle paylaşmayı uygun gördüm.

21. yüzyılda küreselleşen dünyamızda insanların bireyselleştiği çağımızda, kapitalist tüketimin yaşandığı modern yaşamların, insanları yalnızlığa ve maddeciliğe itmesi sonucunda ne yazık her geçen yıl zarar , görmüş ve önemini yitirmeye doğru gitmeye başlamıştır.

“Empati“ Fransızca kökenli bir kelime olmakla birlikte Türkçede “empati kurmak” olarak ifade edilmektedir. Türk Dil Kurumu sözlüğünde duygudaşlık olarak geçmektedir. Özellikle bilim adamları (sosyolog/psikolog/nörologlar) tarafından daha yoğun bir şekilde ele alınıp bireyin ruhsal davranışları ile toplumun yapısındaki etkilerinin pozitif /negatif yöndeki etkilerini incelemeye almışlardır.

Nörobilim uzmanları da Empatinin insan beynindeki meydana getirdiği gelişmelerini araştırmaları sonucu, insan beyninde özel nöronların (sinir hücresi) aktif olduğunu bulmuşlardır. Bu nöronlara ayna nöron adını vermişlerdir. Ayna nöronlar ise insan zihninde başka insanların duygularını istem dışı hissetmeyi sağlayan nöronlar olduğunu da ifade etmektedirler.

“En büyük insan, kendini en çok sayıda insanın yerine koyabilendir.” (Jane Addams)

“Birini suçlamak üzere ileri uzattığın elinin üç parmağının seni gösterdiğini unutma!” (Friedrich Nietzsche)

Empati, bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak onun bakış açısı ile bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve onu bizzat yaşama sürecidir. Empati kişilerarası iletişim için büyük öneme sahiptir. Sosyal toplumun sağlıklı ve huzurlu devam etmesinin en önemli yapı taşı olarak kabul edilmektedir. Empati sayesinde insan ilişkileri gelişip, kavgaların azalıp zamanla yok olmasına neden olur. Aile içi empati, aile bireylerinin karşısındaki insanı kendi yerine koymasıdır. Bu sayede bireyler karşısındakinin ne tepki vereceğini bilir ve ona göre davranır. Bir baba kendisini oğlunun yerine bırakarak davranışlarındaki değişimleri daha kısa sürede çözmesine yardımcı olacaktır.

Ailesinden birini kaybeden bir arkadaşımız bizi aradığında onunla neşeli bir şekilde konuşmayız. Ses tonumuzu üzgün hale getirip onunla aynı hisleri taşıdığımızı göstermek için empati kurmaya çalışırız.

Günümüzde teknolojinin de gelişmesiyle beraber dünyadaki yaşanan olaylara daha kısa sürede erişim sağladığımızdan dolayı küresel boyutta da empati duysunu kullanma imkanını yaşamaktayız. Suriye’de savaşta mağdur olan insanların çekmiş olduğu acılar gibi. Ülkemizdeki yaşanan deprem felaketinde dünyanın her tarafında acılarımızı hissederek yardım etmeleri de küresel boyutta empatiye örnek verebiliriz.

Empati, bencillik duygusunun önüne de geçmemize neden olur. Empati doğuştan gelen bir duygudur. Bu duyguyu zamanla aile yakınları başta olmak üzere sosyal çevremiz aracılığıyla daha da perçinleştirip geliştiririz. Empati hem birey hem de toplumlar arasında huzur, mutluluğu sağlayacak bir anahtardır.

Empati kurarken dikkat etmemiz gereken çok önemli bir husus vardır. Karşımızdaki insanları yargılamamaktır. Anlamaya çalışıp çözüm bulmaya çalışmalıyız. Karşımızdaki kişiyle konuşmadan ve onu dinlemeden onun gerçekten ne hissettiğini anlamak, düşüncelerini özümsemek gerçekten imkansız ve zordur.

Empati kurabilen insanların, iletişim gücü oldukça yüksektir. Toplum içinde empati yeteneği ne kadar gelişmişse sorunlar o kadar çabuk çözülüp, iletişim o kadar güçlü olur. Toplumsal barış sağlanmış olur. Bireyler arasında da sağlıklı ilişkiler kurulmasına neden olur.

Yazımı bir sözle sonlandırmak isterim. “Bir kişiyi dinlemek beyin işidir ama onunla empati kurabilmek gönül işidir.”