İnsanlar duygu ve düşüncelerini ifade etmek için kelimeleri kullanır. Mutluluk, hüzün, acı, pişmanlık, suçluluk gibi duygularımızı kelimelerle, davranışlarla, mimikler ve yüz ifadeleriyle gösterebiliriz. Kendi duygularımızı ifade ederken kullanmakla beraber başka insanların duygularını ve düşüncelerine anlamada, onları anladığımızı ifade etmede de kelimelere sıklıkla başvururuz. Kelimeler günlük hayatımız büyük bölümde yer aldıklarından kelimeleri etkili kullanmayı öğrenmeliyiz.
Günlük hayatta bazı konuşmalar insana anlaşılmadığı, dinlenmediği, umursanmadığı izlenimi oluşturarak iletişim problemlerine ön ayak olabilir. Kişilerarası iletişimde kopukluklara neden olabilir. Örneğin, bir arkadaşınızla sohbet ederken sizinle derdini/sorununu paylaşan birine “Takma kafana, dünyanın sonu değil ya!” dediğinizi veya size denildiğini düşünelim. Hangi düşünceler ve hisler oluşurdu? Anlatmaya istekli olur muydunuz? Sorununuzu paylaşmaya devam eder miydiniz? Bir sorununuz olduğunda yine aynı kişiden yardım talep eder miydiniz? Çoğunlukla dinlenmediğiniz veya derdinizin küçümsendiğini düşünecektiniz. Anlattığınız için pişman olabilir veya suçluluk hissedebilirsiniz. Abartan biri olarak görüldüğünüzü düşünerek kendinizi daha az açmaya başlayarak dinleyici konumuna geçerek yardım talep etmekten kaçınabilirsiniz. Bundan dolayı, iletişim kurulan kişiler arasında anlaşmazlıklar, kopukluklar meydana gelmeye başlayacaktır ve ifade edilmeyen düşünceler, duygular sorunların çözülmesine engel olacaktır.
Anlamak ve anlaşılmak için yine kelimelerin gücünden yararlanacağız. Nasıl mı? Takma kafana demek yerine neler diyebilir? Bu sorunun çözümü için neler yapabiliriz? Düşünelim ve araştıralım. Senin için neler yapabilirim? İhtiyacın olduğundan ben buradayım? Şu an neler düşünüyorsun ve neler hissediyorsun? şeklinde sorularla anladığınızı hissettirebilirsiniz. Ayrıca sadece soru soracak değil anladığınızı etkili şekilde ifade etmekte iletişimde çok önemli bir faktördür. “Evet, tam olarak bunu demek istemiştim.” , “Evet, bunları hissediyorum.” şeklinde geri bildirim alıyorsanız etkili dinlemiş ve dinlediğinizi, anladığınızı etkili ifade edebilmişsinizdir. Bu konuda cümlenin ana fikrini, temelde yatan duygulara odaklanılmalı ve “Eğer ben bu durumda olsaydım ne yapardım? Ne hissederdim? Ne düşünürdüm? Çözüm için seçeneklerim neler olurdu? Problemi çözmek için nelere başvurmak daha faydalı olurdu?” gibi sorulara cevap arayarak empati kurmalısınız.
İletişimde önemli olan iletişimi başlatabilmek ve iletişimi sürdürmektir. Eğer iletişim problemli bir hal aldıysa problemleri tespit edip iyileştirmek, olmuyorsa iletişimi etkili şekilde sonlandırmak önemlidir. İnsanlarla iletişimde kelimeleri, yüz ifadelerini, düşünceleri ve duyguları etkili şekilde kullanarak karşı tarafa aktarmaya çaba göstererek sağlıklı ilişkiler kurabilirsiniz.
