Bazı insanların çok elim olaylar yaşayıp yine de ayakta kalabilmelerindeki sır nedir?
Çevremizi gözlemlediğimizde, birinin işleri batıp birkaç yılda toparlanmış biri ise işten atılıp bir daha kendine güvenini kazanamamıştır ya da eşiyle ayrılığı sonrası hayatını zindana çeviren başka biri varken bir süre içinde yaşamını düzene koyabilmiş biri daha vardır. Niçin bir insan zorlukları atlatıp yaşamına huzurla devam edebiliyor, güçlüklerin karşısında devam edebilmesinde hangi özellikleri saklı?
Psikolojik sağlamlık seviyesi yüksek insanlar (Cotu’nun araştırmaları sonucunda elde
ettiği bilgilere göre) gerçeği olduğu gibi kabul ediyor, hayatın anlamlı olduğuna dair güçlü bir inanç besliyor ve doğaçlama hareket etme konusunda beceriye sahipler. Ciddi manada psikolojik sağlamlıktan bahsedebilmek için bu üç özellik de gerekli. Psikolojik sağlamlığın doğuştan mı geldiği yoksa sonradan mı edinildiğine dair birçok çalışma mevcut. Elbette kalıtsal yatkınlığı olanların bunu açığa çıkarma ihtimali daha yüksek fakat psikolojik olarak sağlam olmak öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir meziyet. Reivich, 7 öğrenilebilir beceriden bahseder, bunlar; “duygusal farkındalık/düzenleme, dürtü kontrolü, iyimserlik, gündelik analiz, empati, öz yeterlik” ve (makul risk almak, farklı deneyimler edinmek vb.) “ileriye uzanmak”tır.
Bir fren mekanizması olarak düşünebiliriz psikolojik sağlamlığı. Mücadele ve kontrol
duygusuyla birlikte bazen de sosyal destek alınarak gelişen psikolojik sağlamlık, pozitif bakış açısı ve kararlılıkla stresle başa çıkmakta etkili oluyor. Diğer bir deyişle stres düzeyimizi azaltmada yardımcı oluyor ve negatif durumlarla baş edebilmemizi sağlıyor. Zorlu yaşamımıza daha iyi uyum göstermemizin sebebi psikolojik sağlamlık seviyemizin yüksekliği olabilir.
Öz güvenimi geliştirmek için güçlü yanlarımı listeleyebilirim, egzersiz veya meditasyon yaparak kendime iyi bakabilirim, çevremdeki insanlarla iyileştirici ilişkiler kurabilirim, işte tüm bunlar psikolojik sağlamlığımı artırmada bana yardımcı olacak noktalar. Anlık keyifleri erteleyip planlı çalışarak varabileceğim arzuladığım gelecek, psikolojik sağlamlığımın bir kaynağına dönüşebilir. Yaşamımdan keyif almak için masum eğlencelere sarılabilirim. Mizah kötülüklerin üstesinden gelmek için etkili bir silah, esprilerle şakalarla sorunları çözerken yaratıcı yollar keşfedebilirim. Zorlukların komik tarafını ortaya çıkarmak dayanma gücümü artırmada yardımcı olabilir, ayrıca bununla ilgili olarak komedyenleri seyredebilirim çünkü komedyenler güçlüklerdeki mizahı kullanmakta ustalaşmış insanlardır.
Esenlikler diliyorum.
