Türkler’in Tarih Sahnesine Girişi
Sevgili okurlarım,
Konuma başlamadan önce size bir husustan bahsetmek istiyorum. Kavimler, Hz. Nuh (a.s)’dan sonra vücut bulmuştur, Türkler de Yafes oğlunun soyundan gelmiştir.
Türkler’in, tarih sahnesine çıkmasında bir çok rivayet vardır, bunlardan iki tanesi meşhurdur;
- Milattan önce (m.ö) 2000 tarihinde “amerind ve beyaz ırk” melezi olan ön Türklerdir. Ön Türkler 4000 yıl önce iki kola ayrılarak; bir kolu Aral gölünden diğer kolu Tanrı dağlarından gelerek Ötüken’de birleşerek ortaya çıkıp kendilerine “TÜRK” demişlerdir.
- diğeri milattan önce 1050 tarihinde Çin’de “ÇÛ HÜKÜMDAR SÜLALESİNİ” kurarak ortaya çıkmışlardır, hükümdarlık (m.ö) 247 yılına kadar sürmüştür.
(Not: İskitler (Sakalar) (m.ö) 1700 tarihinde kurulmuştur, bir çok tarihçi İskitlerin de Türk olduğunu iddia ederler.)
Sevgili okurlarım,
“Türkler, geleneği – göreneği, töresi, kılık – kıyafeti, dini, dili, yazısı, siyasisi ile köklü bir millettir.”
Türkler’in Dili ve Yazısı
Türkler’in dili ve yazısı nedir, bunu hiç merak ettiniz mi? Araştırdınız mı?
Gelin beraber cevap verelim.
Türkler’in ilk alfabesi (yazısı) (M.S) 8. yüzyılın başlarından kalma en eski Türk alfabesi olup Göktürk ya da Orhun alfabesi olarak bilinir ve taşlar üzerine yazılmıştır. Göktürk alfabesinde 38 harf vardır, bu alfabe 4 ünlü ve 34 ünsüz harften oluşur ve sağdan sola doğru yazılır.
Türkler, Göktürk alfabesinden sonra Mani, Soğut, Uygur, Brahmi, Tibet, Süryani, İbrani, Grek, Arap, Kiril, Latin alfabelerini de kullanmışlardır. Şu an Türkiye, Azerbaycan ve K.K.T.C Latin alfabesi, Kırgızistan, Türkmenistan, Kazakistan Kiril alfabesi, Uygur Türkleri ise Arap alfabesi kullanmaktadır.
(Not: Türklerin kullandığı Göktürk Alfabesi, Arami Alfabesinden türemiştir. Arami Alfabesi İranlı kavim olan Soğd kavminin Alfabesidir. Ayrıca Türkler’in kullandığı 12 alfabeden 11’i yazı olarak birbirine yakın, sadece Latin Alfabesi farklıdır.)
Türkler’in Dini
Türkler’in tarih’e çıkışından bugüne kadar bir çok dine inanmışlardır.
Türk kavminin tamamı aynı dine inanmamıştır, şu an bile gayr-ı müslim Türk kavmi bile vardır.
Türk kavminin çoğu Tengri ve İslam’ı kabullendiği için İslam’dan önce ve sonra diye kısımlanmıştır. Tengri ve İslam’ın kuralları birbirine çok bariz uyduğu için Türkler İslam’ı seçmiştir.
Türkler’in sırasıyla başlıca dinler’i: Atalar kültü, Şamanizm, Budizm, Manihaizm, Animizm, Totemizm, Hristiyan, Tengri, İslamdır.
(Not: Türkler genellikle hep tek tanrılı dinlere inanırlar.)
Türkler’in Kültürü
Türkler kültür konusunda hassastırlar, kültürel olarak alışveriş yapmışlar fakat yozlaştırmamışlardır.
(Peki kültür yozlaşması nedir? Mevcut kültüründen tamamen kopup başka kültürü benimsemesidir.)
Türkler’in İslamiyet’ten önceki kültürleri;
- Anav Kültürü (M.Ö. 4000 – MÖ 1000)
- Afanasiyevo Kültürü (M.Ö. 3000 – MÖ 1700)
- Kelteminar Kültürü (M.Ö. 3000)
- Andronovo Kültürü (M.Ö. 1700 – MÖ 1200)
- Karasuk kültürü (M.Ö. 1200 – MÖ 700)
- Tagar Kültürü (M.Ö. 700 – MÖ 100)
Müslüman olduktan sonra İslam kültürünü benimseyip kültür alışı yapmışlardır ki, Türkler eski kültürünü unutup tarihe gömmüşler manasına değildir.
(Kültür zaman geçtikçe ya bir takım değişikliklerle kendini korur ya da tarihte yok olmaya mecburdur.)
Tarih sahnesine çıkışından günümüze kadar Türk devletleri kronolojisi;
- (M.Ö.) 2000 Orta Asya’da Ön Türk kavmi ortaya çıkmıştır.
- (M.Ö.) 1700 İskitler (Sakalar) Devleti kurulmuştur.
- (M.Ö.) 1050 Çin’de Çû hükümdar ailesi kurulmuştur.
- (M.Ö.) 220 Hun (Hiung-nular veya Şiongnular) İmparatorluğu, kurucusu Teoman’dır.
- (M.S.) 375 Avrupa Hun Devleti, kurucusu Balamir’dir.
- Hemen akabinde aynı yılda kavimler göçü yaşanmıştır,Peki kavimler göçü nedir?Kavimler göçü, 350 ile 800 yılları arasında Avrupa’ya doğru yapılan insan göçü olarak bilinir ve Hunlar’ın Çin ve Moğol baskısından dolayı Avrupa’ya göç etmesi üzerine Karadeniz’deki barbar kavimlerin birbirini itmesi sonucu oluşan göç.Kavimler göçünün sonucuysa İlk çağı kapatan Kavimler Göçü, Ortaçağ’ın başlamasına sebep olmuştur. Roma İmparatorluğu, Kavimler Göçü’nün ardından 395 yılında Doğu ve Batı Roma olarak ikiye bölündü. 476 yılında göçlere dayanamayan Batı Roma İmparatorluğu, Germen kavimler tarafından yıkılmıştır.)
- (M.S.) 386 Çin’de Türk Kabgaç Devleti kuruldu.
- (M.S.) 420 Ak Hun İmparatorluğu Aksuvar tarafından kuruldu.
- (M.S.) 552 Bumin Kağan Önderliğinde Göktürk Devleti kuruldu.
- (M.S.) 565 Avar İmparatorluğu Bayan Kağan tarafından kuruldu.
- (M.S.) 572-581 Taspar Kağan yönetimindeki Göktürk Devleti Budizm’i benimsedi
- (M.S.) 576 Göktürk Devleti Doğu ve Batı olarak ikiye bölündü.
- (M.S.) 630 Doğu Göktürk Devleti Çin egemenliği altına girdi.
- (M.S.) 630 Hazarlar Devleti kuruldu.
- (M.S.) 659 Batı Göktürk Devleti Çin egemenliği altına girdi.
- (M.S.) 682 Doğu Türkleri, Kutluk Kağan önderliğinde İkinci Göktürk Devletini kurdu.
- (M.S.) 720-735 İlk yazılı kaynak Orhun Abideleri dikildi.
- (M.S.) 745 Göktürk Devleti, Uygurlar tarafından yıkıldı.
- (M.S.) 745-840 Uygur Devleti kuruldu.
- (M.S.) 762 Uygurlar Maniheizm inancını benimdi.
- (M.S.) 776 Batı Türkleri Arap egemenliği altına girdi.
- (M.S.) 840-1212 İlk Müslüman Türk devleti, Karahanlılar’ın kuruluş ve yıkılış tarihi.
- (M.S.) 860-1028 Uygurların merkezi Turfan olan Uygurlar Devleti’nin kuruluş ve yıkılış tarihi.
- (M.S.) 861 Hazar Devleti Yahudilik dinini kabul etti.
- (M.S.) 963 Gazneliler Devleti kuruldu.
- (M.S.) 1037 Çağrı Bey tarafından Selçuklu Devleti kuruldu.
- (M.S.) 1055 Tuğrul Bey, Bağdat’ı ele geçirir ve Halife tarafından Tuğrul Bey’e “Sultan” unvanı verildi.
- (M.S.) 1063 Alparslan Büyük Selçuklu Devleti’ni kurdu.
- (M.S.) 1071 Malazgirt Savaşının kazanılması ile Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı.
- (M.S.) 1072 Süleyman Şah, Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdu.
- (M.S) 1072-1074 Kaşgarlı Mahmut tarafından Kültür Hazinesi Dîvânu Lugâti’t-Türk Türk yazıldı.
- (M.S.) 1250 Memlüklüler Devleti kuruldu.
- (M.S.)1299 Osmanlı Devleti kuruldu.
- (M.S.) 1370-1507 Timur Devleti kuruluş ve yıkılış tarihi.
- (M.S.) 1453 İstanbul Fatih Sultan Mehmet Han tarafından fethedildi.
- (M.S.) 1501-1736 Safevi Devleti kuruluş ve yıkılış tarihi.
- (M.S.) 1517 I. Selim, Memlüklü Devletine son vererek halifelik makamını ele geçirdi.
- (M.S.) 1566-1574 II. Selim döneminde Osmanlı Devleti en geniş sınırlarına ulaştı.
- (M.S.) 1699 Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti gerileme dönemine girdi.
- (M.S.) 1922 Osmanlı Devleti yıkıldı.
- (M.S.) 1923 Türkiye Cumhuriyeti Devleti kuruldu.
- (M.S.) 1991 Türkistan coğrafyasında 5 Türk devleti; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan kuruldu.
Sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim, bir dahaki yazımda görüşmek üzere, sağlıcakla kalın.
Kaynakça:
(Türk Tarih Kronolojisi – Akademik Kaynak)