Öncelikle tuvalet eğitimine çocuklardan önce, ebeveynlerin bu sürece hazır olmaları gerekir.
Tuvalet eğitimi çocuk merkezli olup bireysel gelişimini de göz önüne alarak eğitilmelidir. Her çocuğun tuvalet eğitimine hazır olma seviyeleri farklılık göstermektedir.
Peki Ne Zaman Tuvalet Eğitimine Hazır Olurlar?
- 18 -36 ayları arasında tuvalet eğitimine kazandırılması amaçlanır.
- Çocuğun sosyal bir farkındalığı kazanmış olması,
- Tuvaleti geldiğinde farkına varabiliyor ve bunu konuşmasa bile işaretle anlatabiliyor olması,
- Gün boyunca bezi en az iki saat kuru kalabiliyor olması ve kısa bir uykudan sonra bezi kuru kalkabiliyor olması,
- Sizi taklit edip tuvalete oturmayı deniyorsa.
EBEVEYN TUTUMUNUN TUVALET EĞİTİMİNDEKİ ROLÜ VE ÖNEMİ
Çocuklar için evler güvenli bölgelerdir. Tuvalet eğitimine evde başlaması çocuğun kendini rahat hissetmesi açısından önemlidir.
Eğitime başlandığı andan itibaren tamamen olumlu, sabırlı ve azimli bir tutum sergilemeliyiz. Bazı çocuklar tuvalete oturmakla ilgili korku yaşayabilirler. Psiko-seksüel gelişim evresi olarak adlandırdığımız, anal dönemde olan çocuklar dışkılamayı; kendilerinden bir parçayı tuvalete bırakmakla ilgili bir korku, içine düşme korkusu, sifonla birlikte kendilerinin de içine düşeceği ya da çekileceği korkusu olabilir.
- Çocuğunuzun boyuna göre lazımlık ya da klozete uygulanabilir oturma yeri alın. Ayaklarının yere değmesi oldukça önemlidir ve güven duygusu gelişecektir.
- İlk başladığında lazımlık üzerine bez ile oturması sağlanabilir, sonrasında hazır ise bezi çıkarılabilir. Lazımlığı kullanması konusunda cesaret verin. Lazımlık göz önünde olsun. Ne zaman hazır hissederse kullanabileceğini belirtin.
- Tuvalet eğitimi sürecinde ara ara altına kaçırabilir. Kızmayın, cezalandırmayın veya tehdit etmeyin bu kekemelikten depresyona kadar pek çok soruna sebep olabilir. Kaslarını kullanmayı öğrenirken bu durum olağandır ve zaman alabilir.
- Tuvalet uygun şekilde kullanıldığında ödüllendirmeler işe yarayabilir. Övgü de verebilirsiniz. (Aferin, harikasın).
- Genellikle gündüz sorunu daha erken çözülür, gece kontrolü haftalar aylar sonraya da kalabilir. Akşamları sıvı alımını azaltmanız, kuru gecelerin sayısını artıracaktır.
Psikolojik olarak çocuklarda, okulda yaşadığı akran ilişkilerinde problem, akademik başarısında ortaya çıkan olumsuzluklar geceleri idrar kaçırmanın başlamasına neden olabilir.
Bir diğer neden kardeş kıskançlığı regresyon belirtisi olarak altına kaçırıyor olabilir. Çocuk, bazen sözcüklerle ifade etmek yerine regresyonlarla ifade eder. Bunu da ‘ben de buradayım, benimle de ilgilenin veya oyunlar oynayın’ olarak ifade eder. Ailenin bu dengeyi kurması ve uyumu yakalaması veyahut bu durumun farkında olabilmesi oldukça önemlidir.
Enürezis (Alt Islatma) Nedir?
Beş yaştan büyük bir çocuğun ,gece ya da gündüz istemsiz olarak idrar kaçırmasıdır. En az 3 aydan uzun süre, haftada en az iki kez uykuda idrar kaçırması durumunda enürezis denilebilir.
Alt Islatma Nedenleri Nelerdir?
Genetik nedenler, mesane ile ilgili sorunlar, uyku sorunları, merkezi sinir sisteminin
gelişiminde gecikme, hormonal etkenler, ilaçlar ve hastalıklar.
Alt Islatma Psikolojik Bir Sorun mudur?
Alt ıslatma fiziksel bir sebeple açıklanamıyorsa, mikrobik veya organik bir sebep de
bulunamazsa o zaman aile veya çocukta psikolojik bir problem aranır.
Enürezisin Psikolojik Sebepleri
- Uygun olmayan tuvalet eğitimi,
- Tuvalet eğitimine erken başlama veya geç başlama,
- Yeni bir kardeşin olması ve kardeş kıskançlığı,
- Ailede aile içi şiddet, boşanma süreci, hastalıklar, kaza yada travmatik durumlar gibi yaşam olayları,
- Aşırı koruyucu yada kaygılı ebeveyn tutumu,
- Genetik nedenler; yani ailede herhangi birinde kalıtımsal olarak alt ıslatmanın olması,
- Derin uyku hali sonucunda, gece tuvalete gidememe,
- Okulda yaşanan zorluklar (arkadaş ilişkileri, akademik başarıda performans sorunları gibi).
Öneri:
Günlük tutabilir. Her gün deftere o gün içerisinde ne yaşandığını, ne hissedildiğini, orada ne olduğunu, o duygunun nasıl geçtiğini ve bununla nasıl başa çıkabildiğini dair sorular yazılıp cevaplanmasını istenebilir. Çocuklardan her gün için bu defteri doldurmalarını isteyin. Alt ıslatma olduysa o günlerin karşısına çocuğunuzla birlikte bir şeyler çizin veya sticker yapıştırın. Amacımız çocuğun duygularını anlayabilmek ve yaşadığı duyguya göre olayları irdeleyebilmek. Çocuğun kendisini anlamasına yardımcı olacaktır. Haftanın sonucuna göre baskın olan duyguyu anlamak ve bunun üzerine yoğunlaşarak plan oluşturmalıyız. Bu duyguları konuşarak, aileyi de bilinçlendirerek ve en önemlisi kontrolü çocuğa vererek alt ıslatma sorununu ortadan kaldırmayı amaçlamalıyız.
