Yalan Söyleyen Kişileri Nasıl Anlarız?

Doğru olmayan ifade, düşünce ve davranışların bilinçli olarak bir başkasını ikna etmek için kullanılmasına “yalan” ismini veriyoruz. Aslında yalan, hayatımızın içinde zaten var olan bir durumdur. Hatta yapılan birçok araştırmaya göre insanların önemli bir kısmının kısa bir sohbet içerisinde bile birkaç yalan söyleyebildiği ortaya çıkmıştır. Tabi ki her söylenen yalanın niteliği aynı değildir. İnsanlar kimi zaman birini kaybetmekten korktuğu için, kimi zaman birini kötü niyetle kandırmak için, kimi zaman da durumu kurtarmak için yalan söyleyebilir. Hata yapma korkusu, mükemmeliyetçi olma isteği, dışlanmaktan çekinme, eleştirilme korkusu veya birini koruma ihtiyacı da kişiyi yalan söylemeye itebilir. Bunun yanında ebeveynlerin çocuklarından aşırı itaat beklemeleri, mükemmeliyetçi olmaları ya da çocuklarına sağlıklı sevgi göstermemeleri ve ihmalkar davranmaları da yetişkinlikte kişilerin yalan söylemeye meyilli olmasına sebep olabilir. Ancak kökeni ne olursa olsun yalan söylemek sosyal ilişkiler açısından pek de hoş bir durum değildir.

Peki, Yalan Söyleyen Kişileri Nasıl Anlayabiliriz?

1. Bu kişiler kendilerinden oldukça emindir ve yalan söylediklerinin ortaya çıkmaması için gayet özgüvenli tavırlar sergilerler. Kararlı duruşları ile açıklarını kapatmaya çalışırlar.
2. Bu kişilerin en belirgin özellikleri sizinle göz teması kurmaktan kaçınmasıdır. Kişi sözleriyle her ne kadar sizi inandırmaya çalışsa da gözleri onu ele verir ve size doğrudan bakmaz.
3. Yalan söyleyen kişiler ele aldıkları konu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirler. Hatta o kadar gereksiz ayrıntılardan bahsederler ki onlarla konuşmak bir süre sonra sıkıcı gelebilir. Bu kişiler yalan söylemlerinin anlaşılmasını istemediklerinden dolayı gereksiz konularla sizi meşgul eder ve böylece açıklarının ortaya çıkmayacağını düşünürler .
4. Yalan söyleyen kişileri anlamanın bir yolu da konuşurken parmaklarını ağızlarına doğru götürmeleridir. Böylece ağızlarından çıkan yalanlardan bilinçsizce kendilerini koruduklarını düşünürler. Ayrıca konuşurken saçlarıyla oynamaları, ayaklarını gereğinden fazla kıpırdatmaları ve kısacası gergin bir enerji içinde olmaları da bu kişilerin yalan söylediğine dair bir işaret olabilir.
5. Bu kişilere söylediklerinin doğru olmayabileceğine dair en ufak bir tepki verdiğinizde ya da konuyla ilgili farklı sorular sormaya başladığınızda size olması gerekenden çok daha fazla tepki gösterirler ve agresifleşirler. Öfkeli tavırları aslında onları ele verir. Kendilerini savunmaya geçerler ve siz bahsettiğiniz konuda haklı olsanız da yalan söyleyen kişinin ısrarcı ve kararlı savunmasıyla kendinizi suçlu hissetmeye bile başlayabilirsiniz.
6. Yalan söyleyen kişiler çoğu zaman tutarsız davranırlar. Söyledikleri ifadelerle beden dilleri birbiriyle uyumlu değildir. Kişi ciddi bir konudan bahsederken gülümsemeye başlayabilir. Ancak yalan söyleme konusunda ustalaşmış kişiler bu konuda asla size bir işaret vermezler ve uyumlu tepkiler gösterirler.
7. Bu kişiler genellikle kaçış psikolojisi içinde olduklarından bir yere oturma yönleri kapıya doğrudur. Ve genellikle konuşurken de kapıya doğru bakarlar.
8. Bu kişilere bir soru sorduğunuzda eğer sağ yukarı doğru bakmaya başladıysa size vereceği cevap için kafasında senaryolar oluşturuyor demektir . Kişinin sol yukarı bakıp düşünmesi de doğru ifadeyi söyleyeceği anlamına gelir. Ancak bu işareti kullanabilmek için o kişiyi çok iyi tanımanız gerekir. Normalde sağ yukarı bakma alışkanlığı olmayan biri sizinle konuşurken bu yöne bakıp düşünüyorsa bu durum bir yalan söyleme belirtisi olabilir.
9. Bu kişilere evet ya da hayır cevabı alabileceğiniz sorular sormak da size yardımcı olabilir. Eğer kişi yalan söylüyorsa sorduğunuz soruya karşı size farklı sorular sorarak zaman kazanmaya çalışır. Örneğin, “Bu eşyayı sen mi aldın?” sorunuza karşılık kişi, “Hangi eşyadan bahsediyorsun? Ne zamanı kastediyorsun?” gibi farklı sorular sorarak asıl sorduğunuz sorudan uzaklaşmaya çalışıyorsa yalan söylediğinin bir işareti olabilir. Böyle bir durumda karşınızdaki kişinin asıl konudan uzaklaşmasına fırsat vermeden yeniden sorunuzu sorun.
10. Karşı taraf abartılı bir ikna çabasına giriyorsa ve size, “Valla ben yapmadım, yemin ederim böyle bir şey olmadı.” gibi yoğun savunma içerikli ifadeler kullanıyorsa yalan söylediğinin işareti olabilir.
11. Bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlamanın bir diğer yolu da o kişiye açık uçlu sorular sormanızdır. Yalan söyleyen kişi önceden konuyla ilgili kafasında ayrıntılı senaryolar kurmuştur; ancak sizden gelen beklenmedik ayrıntılı sorular karşısında kişi afallayabilir ve bir süre cevap vermek için duraksayabilir.
12. Kişinin yüz renginin kızarması veya beyazlaşması, gözlerini sık sık kırpması da yalan söylediğine dair bir belirti olabilir.
13. Yalan söylediğini düşündüğünüz kişiye bir süre sonra tekrar aynı konu hakkında soru sorun. Size mutlaka daha önce verdiği cevaptan farklı bir cevap verecektir, çünkü yalan söyleyen kişiler genellikle söyledikleri yalanları çabuk unuturlar.

Bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlamak için bu işaretler kullanılabilir; ancak bunu anlayabilmek için o kişiyi günlük hayatınızda da çok iyi tanımanız gerekir. Kişi normal davranış kalıplarının dışında farklı davranışlar sergilemeye başladıysa o kişiyi hem söylediklerinden hem de davranışlarından hareketle daha iyi değerlendirebilirsiniz.

Yalan söylemek, gerek sosyal ilişkiler açısından gerekse iş ve aile hayatı açısından işlevsel ve hoş bir durum değildir. Dolayısıyla insan ilişkilerinde dürüst davranış kalıplarını sergilemek ve sağlıklı iletişim biçimlerini kullanmak kişinin sosyal hayatında daha mutlu ve başarılı olmasını sağlayacaktır.